Emre ERGÜL
Atlas Okyanusu’ndaki ada Avrupa ülkesi İzlanda, salı günü tarihi bir “iş bırakma” hareketine mesken sahipliği yaptı. Başbakan Katrin Jakobsdóttir, fiyat ayrımcılığına ve cinsiyete dayalı şiddete karşı ulusal bir şovda ülke çapındaki bayanlara katıldı ve protesto hedefiyle salı günü greve gitti. Ülkesindeki bayan ve erkek çalışanlar ortasında yüzde 10’luk bir maaş farkı olduğunu belirten Başbakan, “Bu kabul edilemez.
Ben bugün çalışmayacağım, umarım kabinedeki bayan bakanlar da beni takip eder” diyerek, salı günü iş bıraktı. Jakobsdóttir şöyle devam etti: “Henüz tam toplumsal cinsiyet eşitliği amaçlarımıza ulaşmadık ve hâlâ 2023’te kabul edilemez olan cinsiyete dayalı fiyat farkıyla uğraş ediyoruz.”
24 Ekim’de 350 bin nüfuslu ada ülkesinde binlerce bayan, “Kvennafri” (İzlandaca “Kadınlar günü izni” demek) dedi. Aslında bu protesto, 48 yıl evvel, 24 Ekim 1975’te İzlanda’daki bayanların yüzde 90’ının katıldığı bir protestoya atıftı…
O devir, binlerce bayan, işten ve konut işlerinden bir gün müsaade aldı. Ulusal grev, parlamentonun bir sonraki yıl eşit fiyat yasası çıkarması da dahil olmak üzere cinsiyet eşitliğini ilerleten tarihi değişikliklere yol açtı. 1980 yılında İzlanda, dünyada bir kadını devlet başkanı seçen ilk ülke oldu.
Salı günkü grev hakkında İzlanda Kamu Çalışanları Federasyonu Başkanı Sonja Yr Porbergssdottir, The Independent’a şöyle konuştu: “Tüm büyük kesimlerden emekçiler katılıyor: Öğretmenler, sıhhat, hizmet, finans, bakım ve güç çalışanları vb.”
Grevden en çok bayanların işgücünün çoğunluğunu oluşturduğu sıhhat ve eğitim üzere bölümler etkilendi. İzlanda Öğretmenler Birliği’ne nazaran, tüm anaokulu öğretmenlerinin yüzde 94’ü bayan…
Ülkenin en büyük hastanesi olan İzlanda Ulusal Üniversite Hastanesi’ndeki çalışanların ise yüzde 80’i kadın… İzlanda Devlet Başkanı Gudni Johannesson de takviye verdi: “İzlanda’da bayanlar, 1975’teki meşhur #kadınlargünü müsaadesinden bu yana 7’nci sefer grev yapıyor.
Onların eşitlik için yaptıkları aktivizm İzlanda toplumunu daha güzele yanlışsız değiştirdi ve bugün de değiştirmeye devam ediyor.” İzlanda Dışişleri Bakanlığı da bir tweet’te şunları söyledi: “Bugün, 1975’ten bu yana birinci tam gün bayan grevi olayını tekrarlıyoruz; bu, İzlandalı bayanların yüzde 90’ının hem iş hem de konut vazifelerinden müsaade aldığı ve bu durumun hayati değer taşıdığı güne işaret ediyor. Bir ülkenin dünyanın seçilmiş birinci bayan liderini da içeren bir değişim.”