Alzheimer Demans çeşitleri ortasında yaygın olarak görülen beyin hücrelerinin yok olmasına neden olan bir nörolojik İstanbul Escort hastalık Fikir hafıza ve lisanı denetim eden kısımları etkileyip hafıza kaybı ile başlayıp etrafa reaksiyon verme yeteneğinin kaybına kadar oluşabilen sonuçlara sahip 21 Eylül Dünya Alzheimer günü olması nedeniyle bu Escort Bayan bahiste merak edilen noktaları hususun uzmanlarından öğrenerek sayfalarımıza taşıdık
Tüm dünyada 57 milyon Türkiye de ise 700 bin kişiyi tesiri altına alan Alzheimer hastalığı günlük hayatı etkileyen ve zihinsel yeteneklerde Eskort bozulmalara neden olan nörodejeneratif bir hastalık olarak tanımlandığının altını çizen uzmanlar 2023 yılının hastalıkla uğraş için kıymetli bir yıl olduğunun da ayrıyeten altını çiziyor Türkiye Alzheimer Derneği uzmanları 21 Eylül Bayan Eskort Dünya Alzheimer Günü ne özel açıklamalarda bulundu Mevzu ile ilgili bilgiler veren dernek lideri Prof Dr Başar Bilgiç Amerika Birleşik Devletleri’nde Amerikan Sıhhat ve İlaç Dairesi FDA bir Alzheimer ilacının Anadolu Yakası Escort tam kullanım onayını verdi halinde konuştu
Tüm dünyada yaşlı nüfusun artması nedeniyle Alzheimer hastalığının görülme oranında ilerleyen yıllarda önemli bir artış yaşanması bekleniyor Günümüzde yaklaşık 57 milyon kişi Alzheimer hastalığı ile çaba ederken 2050 yılında 140 milyon şahsa Alzheimer teşhisi konulacağı varsayım ediliyor Hastalıkla ilgili farkındalık yaratmak emeliyle belirlenen 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü nün bu yılki teması ise hastalıkla ilgili erken teşhise ve risk faktörlerine dikkat çekmek maksadıyla Çok erken değil çok geç değil Never too early never too late olarak belirlendi
Yüzde 35 oranında yavaşlatmak mümkün olacak
Türkiye Alzheimer Derneği nin 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü sebebiyle düzenlediği basın toplantısında teşhis ve tedavi ile ilgili şimdiki gelişmeler paylaşıldı ve demans riskini azaltmanın yolları konuşuldu Ayrıyeten hasta yakınlarına yönelik olarak geliştirilen fiyatsız uzaktan eğitim platformu tanıtıldı 2023 yılı Alzheimer hastalığı tedavisinde değerli gelişmelere sahne oldu Amerika Birleşik Devletleri’nde Amerikan Sıhhat ve İlaç Dairesi FDA bir Alzheimer ilacının tam kullanım onayını verdi Bu ilaç bir molekül ve beyinde hastalıkta biriken amiloid isimli proteinleri temizliyor bilgisini veren Türkiye Alzheimer Derneği Lideri Prof Dr Başar Bilgiç yeni ilaç hakkındaki bilgileri şöyle aktardı
İlacın az de olsa epeyce önemli yan tesirleri de mevcut
Özellikle hastalığın erken devrindeki hastalarda yaklaşık 30 ile 35’lik bir hastalık yavaşlaması sağlıyor Bu Alzheimer hastalığının tedavisinde şimdiye kadar elde edilen en kıymetli muvaffakiyet Lakin ilacın ender de olsa epey önemli yan tesirleri de mevcut Yaklaşık olarak iki yüz hastanın birinde beyinde kanamaya 33 hastanın birinde ise yarattığı beyin ödemi ile önemli sıkıntılara yol açabiliyor Bu nedenle ilacın dikkatli bir biçimde kullanılması gerekiyor Bu yıl tıpkı düzenek ile tesir eden farklı bir ilacın da çalışması yayınlandı Bu ilaç da başkası üzere hastalığı yavaşlatıyor Yan tesir profilleri de her iki ilacın epeyce misal Genetik olarak ApoE geninde E4 varyantı taşıyan bireylerde yan tesirler daha sık izleniyor Bu nedenle tedavi öncesi bir genetik inceleme yapılması da önerilenler ortasında
Bu ilaçlar ile ilgili öbür bir değerli nokta da yapılan çalışmaların 1 5 yıllık bir süreyi kapsamasından ötürü ilaçların tesirlerinin 1 5 yıl sonrasında sürüp sürmeyeceğinin bilinmemesi Lakin bu hususta çalışmaya giren hastaların takibi sürüyor ve bu sorunun da yanıtı yakın devirde çıkacak
İlaçlar epeyce maliyetli
Her iki ilaç da şimdi ülkemizde mevcut değil Maalesef ki yeni ilaçlar epey maliyetli bir halde karşımıza çıkıyor bu durum da hastaların ilaca erişiminde bir bariyer olabiliyor Bu gelişmeler Alzheimer hastalığı tedavisinde büyük bir adım olarak kabul edilmekte olup kesin sonuçların ve uzun vadeli tesirlerin daha fazla araştırma ile ortaya çıkması beklenmektedir Bu nedenle Alzheimer hastalığı ile uğraşta umut ışığının parladığı bir devirde olduğumuzu unutmamamız kıymetlidir
Kan alınarak teşhis mümkün olabilecek
Bu yıl düzenlenen Memleketler arası Alzheimer Derneği Kongresi nde Alzheimer hastalığı tanısı için kan biyobelirteçleri üzerinde durulduğunu belirten Türkiye Alzheimer Derneği İdare Şurası Üyesi Doç Dr Bedia Samancı yeni gelişme ile ilgili Dünya Gazetesine şunları aktardı
2023 yılında Amerikan Besin ve İlaç Dairesi Alzheimer hastalığı ile alakalı proteinlerden birisi olan amiloidi temizleyen yeni ilacı onayladı Benzeri düzeneğe sahip bir öteki ilacın ise yakın vakitte onaylanması bekleniyor İlaç ABD de kullanıma girdi lakin şu an için ülkemizde şimdi onaylanmış değil ve bu tedaviye erişimi olan hasta yok 2021 yılında FDA dan kaideli onay almış ve misal bir sisteme sahip bir başka ilaç için ise ülkemizde kimi hastaların kullanımına onay verilmişti ve hastalar bir devir bu tedaviye erişebilmişlerdi
Ancak şu an ülkemizdeki ilaç erişimindeki kurallar gereği erişilebilir olması ve kullanımına onay verilmesi için bir temsilci firmanın olması gerekiyor Şu an için bu ilaçlar için ülkemizde temsilci bir firma olmadığından tüm bu ilaçlar için yeni olarak erişim kelam konusu değil Fakat elbette ki bu durum değişebilir Öte yandan bu yeni ilaçlar epeyce maliyetli ve ülkemizde kullanımının onay alması durumunda geri ödeme kapsamına nazaran de değişebilecek bir halde şahısların bunu finanse edebilme durumu da bir soru işareti olarak karşımıza çıkıyor
Pandemi demans hastalarını olumsuz etkiledi
Tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de yaşlanan nüfus ile birlikte Alzheimer hastalığı görülme sıklığı artıyor Şu an için ülkemizde 700 bin Alzheimer hastası olduğunu kestirim ediyoruz Pandemi periyodundan sonra demans sıklığı ile ilgili bir çalışma ülkemizde yapılmadı Lakin pandeminin toplumsal ortamları kısıtlaması demans hastaları rutinin dışında bir duruma zorlaması üzere nedenlerle mevcut demans hastalarının evrelerinde süratli bir ilerlemeye neden olduğunu biliyoruz
Günümüzde teşhis koyarken en emniyetli prosedür belden su alma diye bilinen süreçle beyin omurilik sıvısındaki hastalık ile alakalı birtakım proteinlerin seviyesine bakmaktır Fakat son periyotta süratle artan çalışmalarla birlikte artık belden su alma sürecinin yerine kandan da teşhis koyulabilmektedir Kongrede sunulan pek çok çalışmada beyin omurilik sıvısında bakılabilen protein seviyelerinin kanda da bakılması ile yüksek doğruluk oranlarına ulaşıldığı bildirilmiştir Günümüzde birtakım kan biyobelirteçleri gelişim basamağını geçip ticarileşmiş ve günlük kullanıma girmiştir Bu durum çok yakında artık ülkemizde de kan alma yoluyla teşhis koymanın mümkün olabileceğini göstermektedir
Kongrede dikkat çeken bir öbür çalışma ise diyabet hastalarının yıllardır kullandıkları parmaktan kan şekeri ölçümüne benzeri bir formda kolay bir parmaktan kan testi ile Alzheimer hastalığını tespit edebilen araştırma oldu İsveç ten bildirilen bu çalışmada araştırmacılar hastalardan hem toplar damar hem parmaktan kan aldılar ve bu örneklerdeki protein seviyelerini karşılaştırdılar Toplar damardan alınan örnekler ile parmak kanı örneklerinin yüksek derecede ahenk gösterdiği bildirildi Bu pilot çalışma Alzheimer hastalığı biyobelirteçlerinin uzaktan toplanması daha kolay saklanması hazırlık yahut sürece gerektirmeden ölçülme potansiyelini göstermesi istikametiyle dikkat çekmektedir Rutin kullanıma girdiği takdirde kişinin kendisi yahut bakım verenleri tarafından meskende kolaylıkla örnek toplanarak gerçekleştirilebilecek kadar kolay olan bu formül bu testlerin erişilebilirliğini artıracak böylece erken teşhis ve kolay tedavi izlemine imkan sağlayacak olması tarafıyla değerlidir
Alzheimer Yerleşke hasta yakınlarına eğitim veriyor
ği Alzheimer Yerleşke isimli proje ile hasta yakınlarına fiyatsız ve çevrimiçi eğitim imkanı sunuyor Alzheimer Yerleşke yaşlılık süreçleri saldırgan hasta ile başa çıkma meskende birinci yardım ve bakımverenin kendi öz bakımı üzere bahislerde kapsamlı bilgi sağlıyor Yurt içinden ya da yurt dışından isteyen herkes platforma fiyatsız olarak kaydolup her birini konusunda uzman bireylerin anlattığı 49 başlık altındaki eğitim malzemesine erişebiliyor Bu eğitimde bilhassa hastalarına baktıkları için dışarı çıkmakta kısıtlılık yaşayan hakikat bilgiye ulaşmakta zorluk yaşayan ve coğrafik zorluklar nedeni bilgiye erişimde zorluk yaşayan hasta yakınlarının hedeflendiğini belirten Türkiye Alzheimer Derneği Genel Sekreteri Füsun Kocaman proje ile ilgili şunları aktardı Alzheimer Yerleşke 19 Ocak 2023’te birinci iştirakçilerini kabul etti Geçtiğimiz 6 aylık periyotta iştirakçiler eğitimleri bitirip canlı yayın sohbet odası ve hadise tahlillerine katıldı Ayrıyeten iştirakçiler isterlerse ilgili imtihanlara girerek bu mevzuda sertifika da alabiliyor Sertifika talebi olmayan hasta yakınları ise platformu bir referans kaynağı olarak gerçek bilgiye ulaşmak için kullanabiliyor Derneğin Dijital Dönüşüm Projesi kapsamında Alzheimer Yerleşke daha nitelikli bir platforma kavuşacak Bu sayede eğitim alanların eğitim süreçleri içindeki davranışları takip edilecek ve geri bildirimler ile eğitim paketi geliştirilecek Yerleşke Sağlıklı Yaşama ve Yaşlanma platformu haline getirilecek Platform Oyunlaştırma Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik üzere teknolojik araçlarla ve bağlantı hünerleri sorun çözebilme vakit idaresi üzere toplumsal hünerler konusunda eğitici malzemelerle daha alımlı ve eğlenceli hale getirilecek
Eğitim düzeyi yüksek şahıslarda demans riski azalıyor
Yapılan çalışmalarda gelir seviyesi ve sosyoekonomik seviyesi düşük bireylerde gelir seviyesi düşük olmayan daha düzgün sosyoekonomik seviyede olan bireylere nazaran ilerleyen yaşlarda hem daha süratli bir zihinsel yıkım olduğu hem de demans gelişimi olasılıklarının daha yüksek olduğu gösterildi Etkin olarak iş hayatının içinde olmak ise bilhassa toplumsal etkileşimin fazla olduğu bir işte çalışıyor olmak Alzheimer hastalığını azaltan faktörlerden birisi olarak görülebilir
Örneğin lise ve üniversite mezunlarının demans riski ortaokul ve altı düzeyinde eğitim almış şahıslara nazaran manalı bir biçimde daha düşüktür Daha yüksek eğitim düzeyine sahip bireyler beyinlerinde Alzheimer hastalığı ile ilgili birikimler olsa bile buna karşı tesirli bir biçimde direnirler ve zihinsel fonksiyonlarını koruyabilirler bilgisini veren Türkiye Alzheimer Derneği Marmara Şube Lideri Prof Dr Aslı Demirtaş Tatlıdede kelamlarına şöyle devam etti
Eğitimin demans riski üzerindeki tesirini hayat uzunluğu devam eden bilişsel eğitsel ve mesleksel aktiviteleri de içeren bir bağlamda kıymetlendirmek son derece değerlidir Örneğin yüksek eğitim seviyesi ile birlikte karmaşık bir mesleğe sahip olmanın demans riskini daha da azalttığı görülmektedir Ayrıyeten her yaştaki eğitim Alzheimer e karşı savunmada tesirlidir Yapılan yeni tahliller yetişkin eğitim sınıflarına katılan bireylerde beş yıl sonra demans riskinin manalı bir biçimde azaldığını ortaya koymaktadır Bu nedenle yetişkinlik periyodunda alınan eğitim beyin işlevlerini muhafazada kritik bir rol oynamaktadır Ömür uzunluğu sürdürülen eğitsel ve mesleksel aktiviteler bilişsel toplumsal ve fizikî uyarıcı faaliyetlerin beyin ağlarını nasıl etkilediğini göstermektedir Bu aktiviteler beyin hastalıkları yahut yaşlanma süreçleri ile daha âlâ başa çıkma kapasitesini artırır ve zihinsel fonksiyonları korur Bu direnç kapasitesi Alzheimer’ın öncüsü olan hafif kognitif bozukluğun ortaya çıkışını geciktirir ve hastalığın gelişme riskini neredeyse yarı yarıya 47 oranında azaltır
Beslenme hem tedbire hem de geciktirme de önemli
Beslenmenin demansın başlangıcını hem tedbire hem de geciktirmede rol oynayan çok kıymetli ve değiştirilebilir bir risk faktörü olduğunu belirten Türkiye Alzheimer Derneği İdare Şurası Üyesi Doç Dr Nil Tekin Akdeniz tipi beslenmenin Alzheimer a karşı tesirli bir beslenme formu olarak kanıtlandığının altını çizdi Ayrıyeten Alzheimer riski taşıyan bireylerde dahi Akdeniz tipi diyetin uygulanmasıyla bu riskin azaltılabildiğine dair değerli bulgulara rastlandığını da belirten Doç Dr Tekin şu bilgileri verdi
Geleneksel Akdeniz tipi diyeti yüksek ölçüde zeytinyağı meyve kuruyemiş zerzevat tam tahıl balık ve kümes hayvanı tüketimi ile karakterizedir Bu beslenme biçiminde süt eserleri kırmızı et işlenmiş et işlenmiş besinler ve tatlı düşük ölçüde tüketilir Lakin dikkate kıymet bir nokta da Akdeniz tipi diyetin yalnızca besin seçimleriyle değil birebir vakitte Akdeniz de yaşayanların yaptığı üzere keyifli ve uzun sofralarda toplumsal etkileşim içinde tüketilmesinin de hami tesirini artırabileceğidir Örneğin Akdeniz tipi diyeti Baltık ülkelerinde benimseyenlerde Alzheimer riski daha az düşmektedir Bu da toplumsal etkileşimin ve toplumsal bağların besinler kadar korunmada değerli bir faktör olabileceğini göstermektedir Akdeniz tipi diyet dışında ona benzeyen MIND isimli diyetin de korunmada tesirli olduğuna dair bulgular vardır Buna rağmen öteki diyet tiplerinin korunmadaki tesiri bilinmemekte hatta kimilerinin ziyanlı olabileceğine ilişkin küçük çalışmalar da bulunmaktadır Bilimsel bulgular çok besinli toplumsal enteraksiyonlu Akdeniz tipi beslenmenin Alzheimer a karşı hami tesirini kanıtlamıştır
Demans ve Alzheimer birbirinden farklı
Prof Dr Derya Uludüz Demansın daha düzgün anlaşılması hakikat teşhis ve tedaviyi almanıza yardımcı olacaktır diye açıklıyor Alzheimer ve Demans tabirlerini tıpkı manaya geliyormuş üzere kullanmak yaygın bir uygulamadır Pek çok kişi bunların birbirinin yerine geçebileceğini düşünüyor lakin farklılıklar var Ortadaki farkı bilmek size beyin sıhhati dünyasında biraz daha kolay gezinmenize ve yanlışsız teşhisi almanıza yardımcı olabilir
Demans ve Alzheimer hastalığı
Demans bilişsel gerileme ile karakterize edilen bir dizi hastalık için bir şemsiye tabirdir ve daha sonra Alzheimer hastalığı bu şemsiye altındaki en yaygın bunama türüdür Münasebetiyle bağlı olsalar da birbirinin yerine geçebilecek tabirler değildirler
Dünya Sıhhat Örgütüne nazaran demansı olan bireylerin yüzde 60 ila 70 inin Alzheimer hastalığı olduğu varsayım ediliyor Bununla birlikte bunama hadiselerinin geri kalan 30 ila 40 ı çok çeşitli sebeplerden karşımıza çıkar Demans bilişi bozan rastgele bir durumu söz eden bir şemsiye tabirdir lakin beyin gücünü engelleyebilecek birçok şart vardır Alzheimer en yaygın olanıdır Sahip olduğumuz FDA onaylı ilaçlar çoğunlukla Alzheimer demansı içindir zira bu en yaygın demans çeşidi ve en çok araştırılanıdır Lewy cisimciği frontotemporal demans Parkinson demansı üzere öbür demans tipleri için hakikaten FDA onaylı muhakkak bir ilaç yok Bununla birlikte öteki bir demans tipi teşhisi konan bir bireye yeniden de Alzheimer hastalığını tedavi etmek için tasarlanmış bir ilaç reçete edilebilir
Aktör Bruce Willis in demans öyküsü
Aktör Bruce Willis 2022 baharında şok edici bir duyuru yaptı Kendisine irtibat yeteneğini etkileyen afazi konuşma bozukluğu teşhisi konduğu için oyunculuktan ayrılıyordu Akabinde yakın vakitte da ailesi yakınmalarının ana nedeninin bir demans tipi olan frontoremporal demans olduğunu duyurdu
Frontotemporal demans beynin ön planda frontal ve az oranda temporal loblarındaki hudut hücresi kaybının neden olduğu demans tipidir Beynin kırmızı ile işaretli ön bölgeleri etkilendiğinde davranış değişiklikleri irtibat kurmada yahut konuşulanları anlamada zahmetler görülebiliyor Frontotemporal demansın temel olarak 3 tipi var Davranış bozukluğu ile giden tip en yaygın olandır ve davranış kişilik ve toplumsal etkileşimlerdeki değişikliklerle karakterizedir Başkaları ise primer progresif afazi ve hareket bozukluğu
Alzheimer hastalığı bunama yapan hastalıklar içinde en sık izlenen bozukluktur
Alzheimer yaşlanmanın kaçınılmaz sonu değil diye tabir eden İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr Hasret Çakır hastalık hakkında şunları söylüyor Bunama zihin fonksiyonlarında kaybı niteler Demansın en yaygın formundaki bir hastalığı olan Alzheimer en sık 65 yaş ve üstündeki şahıslarda görülür sıklığı yaşla artmaktadır Alzheimer hastalığı bunama yapan hastalıklar içinde en sık izlenen bozukluktur Alzheimer hastalığı bilişsel gerilemesinin yanında çeşitli nöropskiyatrik davranışsal rahatsızlıklara neden olan kişinin günlük ömür faaliyetlerinde bozulmalar ortaya çıkaran bir hastalıktır Nedeni tam olarak aydınlatılamayan alt beyin hücrelerinin programlanandan daha erken ölmesi nedeniyle oluşmaktadır Ayrıyeten geçmişte depresyon hikayesi damar hastalıkları tansiyon yüksekliği şeker hastalığı kolesterol yüksekliği gibi önemli baş travmaları APOE4 taşıyıcılığı mümkün risk faktörlerindendir Alzheimer hastalığının teşhisinde ayrıntılı nörolojik muayenenin yanı sıra bilgisayarlı tomografi BT manyetik rezonans görüntüleme MR üzere uygulamalar ve depresyonun araştırılmasına yönelik kişilik teması testlerinde uygulanabilir Alzheimer hastalığının bilinen kesin bir tedavi yolu yoktur lakin hastalığın oluşturduğu semptomların azaltılması yahut ortadan kaldırılması hastalığın ilerleyişinin yavaşlatılması mümkündür
ALZHEIMER BELİRTİLERİ
Yeni öğrenilen bilgileri hatırlama güçlüğü
Son olayları yer ve isimleri unutmak
Rutininde olan günlük misyonları yerine getirmede zorluk
Doğru sözcükleri bulmakta zorluk çekmek
Plan ve tertip bozukluğu yaşamak
Karar verme ve muhakeme yeteneğinde zayıflık
Kaygılı bir ruh hali içinde bulunmak
Problem çözme yetisinin azalması
Rutin misyonların tamamlanma müddetinin uzaması
HASTALIĞIN 3 EVRESİ
1 Erken evre
Sık sık yakın müddetli bellek meseleleri
Soru tekrarı
Yazma ve alet kullanımında zorlanma
Yeni maharetlerin öğrenilememesi
Kişilik değişikliği
Hastalığı inkâr etme görülür
2 Orta evre
Problemlerle başa çıkmada artan zahmet
İlerleyen bellek bozukluğu
Kaybolma riski yüksek
Uyku bozukluğu
Günlük ömür aktivitelerinde yardıma gereksinim duyma
Yakınlarını tanımada zorluk
3 İleri evre
Yakınları tanıyamaz
İletişim ileri derecede bozulur
Yatağa bağımlı olabilir
Psikiyatrik semptomlar çok daha besbellidir
Tamamen bakıma muhtaçtır