Emre ERGÜL
ABD bir unsur imza atmaya hazırlanıyor Tedavüldeki 7 ve tedavülde olmayan 5 banknotunda Fikirtepe escort da tamamı daima erkeklerin fotoğrafını kullanan ülke birinci sefer bir bayanı paranın yüzü yapacak O bayanın ismi Harriet Tubman Amerikan tarihinin en kıymetli bayan hakları savunucularından olan Tubman 20 dolarlık Sancaktepe escort bayan banknotlara basılacak
Bahsi geçen banknotların ön yüzünü şu an eski liderlerden Andrew Jackson un fotoğrafı süslüyor Tubman ın fotoğrafının banknotun ön yüzüne konulması halinde Jackson un fotoğrafı banknotun art yüzüne Escort üsküdar yerleştirilecek ABD Lideri Joe Biden çalışmaları başlatırken Biden ın 2024 Başkanlık seçimini kazanması halinde yeni 20 dolarların 2028 de piyasaya sürülmesi bekleniyor
İlk bayanlı Amerikan doları fikri kendilerine Women at 20s ismini veren bayan hakları savunucularına ilişkin Bu sivil toplum kuruluşu 2015 in başlarında Amerikan tarihinin en değerli 15 bayanının ismini yayınlayarak bir internet oylaması yaptı 10 haftalık oylamada Harriet Tubman en fazla oyu alınca Women at 20s 12 Mayıs 2015 te ABD tarihinin birinci siyahi lideri Barack Obama ya bir teklifte bulundu Bir ABD banknotuna birinci bayan ve birinci siyahi insanın fotoğrafını koymak size yakışır Devrin Hazine Bakanı Jacob Lew e yönelik kampanyalar da sonuç buldu ve Tubman lı 20 dolarlık banknotların 2020 yılında Amerikan bayanının özgürlüğüne kavuşmasının 100 üncü yıldönümünde piyasaya sürülmesi gündem oldu
Ancak Obama nın gidişi Donald Trump ın lider olması ve bürokrasi derken bu hayâl 2020 de gerçekleşemedi Lakin Joe Biden ın seçilmesiyle Tubmanlı banknot fikri tekrar manşetlere çıktı Biden ın basın sözcüsü 25 Ocak 2021 de Hazine Bakanlığı yeni 20 dolarlar için çalışmaları başlattı dedi
Amerikan basınına nazaran yeni 20 doların akibeti 2024 Başkanlık seçimlerine bağlı Biden bir kere daha kazanırsa süreç hızlanacak son dizaynına 2026 da karar verilecek olan Tubman lı 20 likler 2028 de piyasaya sürülecek
Türk bayanı 50 kuruş ve 50 TL lik banknotta
Cumhuriyet tarihinde Türk Lirası na fotoğrafı basılan birinci bayan etnolog Sabiha Tansuğ du Tansuğ 1968 de Anadolu Bayan Başlıkları Sergisi açtı Periyodun Darphane Müdürü Sait Tanaçan Tansuğ un Ankara Gelin Başlıklı fotoğrafından etkilendi ve bunu 1971’de 50 kuruş üzerine bastı Fatma Aliye de TL banknotlarının art yüzünde yer alan birinci ve tek bayandır 2009’dan bu yana 50 TL de yer alan Aliye ülkemizin birinci bayan filozofudur 1862 de İstanbul da doğan muharririn kimi yapıtları Fransızca ve Arapça ya çevrilmiştir Aliye 1936 da öldü
Harriet Tubman kimdir
Gerçek ismi Araminta Ross 1822 de Maryland de doğdu 1913 te New York ta öldü Kölelik aykırısı ve Amerikan İç Savaşı sırasında Konfederasyon aleyhine çalışıp Birlik lehine casusluk yapmış bir hemşireydi 13 yaşındayken sahibi tarafından başına aldığı darbe yüzünden ömrü boyunca başağrısı ve narkolepsiden şikayet etti Bu olay 20 yaşında köleliğe karşı başkaldırmasına neden oldu 1862 de Güney Karolina da katıldığı bir silahlı harekette 700 kölenin özgürlüğüne kavuşmasına sebep oldu ABD tarihinin en değerli bayan hakları savunucularından biridir
ABD’li bayanlar yalnızca madeni parada yer buldu
Amerikan banknotlarında hiç bayan yer almazken iki bayanın portreleri madeni paralara basıldı Birincisi Susan B Anthony di 1979 1981 ortasında basılan Anthony li 1 dolarlar ilgi görmedi Başka bayan da Kızılderili Sacagawea ydı Sacagawea li altın paralar 2000 2008 ortasında kullanıldı
Banknottaki portreye kim karar veriyor
Banknot değişimi tabi ki liderlerin başlattığı bir süreç Kongre ve Senato nun onayı sonrası ABD Hazine Bakanı nın son imzasıyla karar alınıyor Federal kanunlara nazaran Amerikan banknotlarının üzerine yaşayan bir kişinin fotoğrafı basılamaz
Mevcut banknotlarda 5 lider ve 2 kurucu var
Piyasadaki Amerikan dolarlarının üzerinde hepsi erkek olan 5 eski lider ve ülkenin 2 kurucu üyesinin fotoğrafı bulunmaktadır George Washington Thomas Jefferson Abraham Lincoln Alexander Hamilton Andrew Jackson Ulysses S Grant ve Benjamin Franklin Şu an kullanılmayan 500 1000 5000 10000 ve 100000 lik banknotların üzerinde de tekrar eski lider ve hazine bakanlarının fotoğrafı bulunmaktaydı 1945 te basımı durdurulan bu banknotlar 1969 a kadar piyasada kullanıldı İşte Amerikan dolar banknotları
1 George Washington 1 doların üzerinde fotoğrafı olan George Washington Amerika Birleşik Devletleri nin birinci lideriydi Banknot birinci olarak 1862 de Hazine Bakanı Salmon P Chase’in fotoğrafıyla basıldı Washington un fotoğrafı banknota girdiğinde takvimler 1869 u gösteriyordu
2 Thomas Jefferson 2 dolarlık banknot birinci olarak ülkenin kurucularından Alexander Hamilton un fotoğrafıyla 1862 de basıldı ABD nin üçüncü lideri olan Thomas Jefferson 2 dolarlık banknota 1869 da girdi
5 Abraham Lincoln 5 dolarlık banknot birinci olarak 1914 yılında ABD nin 16 ncı Lideri olan Abraham Lincoln un fotoğrafıyla basıldı O günden beri de değişmedi
10 Alexander Hamilton Bu banknot 1914 yılında üzerinde ülkenin 7 nci Lideri Andrew Jackson un fotoğrafıyla piyasaya sürüldü 1929 yılında banknot değişti ve üzerine ülkenin kurucularından ve eski hazine bakanlarından Alexander Hamilton un fotoğrafı yerleştirildi
20 Andrew Jackson Birinci 20 dolarlık banknot basıldığında yıl 1914 tü ve üzerinde ülkenin 22 ve 24 üncü Lideri Grover Cleveland vardı 1929 da banknotun üzerine Andrew Jackson un fotoğrafı konuldu
50 Ulysses S Grant ABD nin 18 inci Lideri Ulysses S Grant birinci basıldığı 1914 yılından bu yana 50 dolarlık banknotun üzerini süslüyor
100 Benjamin Franklin Ülkenin kurucularından Benjamin Franklin hiçbir vakit ABD Lideri olmadı Franklin basıldığı 1914’ten bu yana 100 doların yüzü
500 William McKinsley William McKinsley ABD nin 25 inci Başkanı ydı 1918 1945 yılları ortasında basılan banknot 1969 yılına kadar tedavüldeydi
5000 James Madison 500 ve 1000 dolarlık banknotla birebir akibete uğradı Üzerinde 4 üncü Lider James Madison vardı
1000 dolar Grover Cleveland Bu banknot da 500 dolar üzere 1918 1945 yılları ortasında basıldı Üzerinde eski Lider Grover Cleveland ın fotoğrafı bulunuyordu
10000 Salmon P Chase Üzerinde yalnızca bir periyot hazine bakanlığı yapan Salmon P Chase in fotoğrafı olan 10 bin dolarlık banknotlar 1918 1945 ortasında basıldı 1969 a kadar kullanıldı
100000 Woodrow Wilson Üzerinde 28 inci Lider Woodrow Wilson un portresinin olduğu 100 bin dolarlık banknot hiçbir vakit piyasaya sürülmedi Federal Rezerv tarafından altın sertifika olarak kullanıldı
